Zeevonk
Josha Zwaan
Productinformatie "Zeevonk"
Tweede roman van de auteur (1963) die in 2010 succesvol debuteerde met 'Parnassia'*. De thema’s zijn wederom een verstoorde moeder/dochterverhouding, communicatieproblemen en onverwerkte oorlogstrauma’s. De achtergrond wordt gevormd door de Jappenkampen en het verloren Indië. Een jong meisje uit Hoorn emigreert naar Nieuw-Zeeland om er een onbekende Nederlandse man te trouwen. Het huwelijk mislukt, Freya wordt verliefd op haar pianoleraar en is niet in staat om van haar kind te houden. Haar ontrouw komt uit en het jonge gezin keert in 1967 terug naar Nederland met de Achille Lauro (voorheen de Willem Ruys). De minnaar is echter ook aan boord en de echtgenoot besluit alleen met het kind terug te keren naar Nieuw-Zeeland. De nieuwe relatie loopt stuk en Freya blijft alleen achter in Nederland, met haar moeder die mondjesmaat over het verleden begint te praten. Vanaf 1971 maakt ze cruises met de Achille Lauro en loopt haar leven synchroon met dat van het schip. De roman heeft een opvallende manier van perspectiefwisseling tussen hoofdpersonage en schip - bekend geworden door de kaping in 1985 en de brand en ondergang in 1994. Mooie mix van feiten en fictie voor een groot publiek.
Eigenschappen "Zeevonk"
| Auteur: | Josha Zwaan |
|---|---|
| Onderwerp: | Cruiseschepen, Moeder-dochter relatie, Trauma's |
| Aantal pagina's: | 350 |
| Jaar van uitgave: | 2013 |
Aanmelden
Vergelijkbare boeken
Aquarium
De 12-jarige Caitlin heeft een hechte band met haar alleenstaande moeder die als havenarbeider werkt in Seattle. Ze wonen ver weg van school en haar moeder maakt lange uren dus iedere dag wacht ze na school – ze is gefascineerd door vissen - een paar uur op haar moeder bij het Seattle Aquarium. Daar ontmoet ze een oude man met wie ze vriendschap sluit en iedere dag na schooltijd praat en naar de vissen kijkt. Op school sluit ze een hechte vriendschap met een Indiaas meisje die uitgroeit tot een prille, eerste relatie. Maar als haar moeder achter haar vriendschap met de oude man komt en achter zijn identiteit, worden oude wonden opengereten en loopt het volledig uit de hand tussen Caitlin en haar moeder. Disfunctionele families, ontspoorde familierelaties en de soms gewelddadige gevolgen zijn ook in deze roman van Vann (1966) weer het hoofdthema. De natuur is minder aanwezig, op de vissen na die hier, net zoals in zijn sterke, meervoudig bekroonde autobiografische debuutroman ‘Legende van een zelfmoord’, weer een belangrijke rol spelen. Vann’s vierde roman en weer een topboek. Een in beeldende, krachtige taal geschreven boeiend verhaal met psychologisch goed onderbouwde, overtuigende karakters.
Parnassia
In 1942 stuurt een Joods echtpaar uit Middelburg hun vierjarige dochtertje Rivka ‘uit logeren’ bij een domineesgezin in Zeeuws-Vlaanderen. Voortaan heet Rivka Anneke en ze moet leugens vertellen over haar afkomst. De kleuter went al snel aan de nieuwe situatie, aan haar nieuwe papa en mama en aan het christelijk geloof, al moet ze vaak wel terugdenken aan haar oude leventje en haar oorspronkelijke ouders. Na de oorlog komen Rivka’s vader en broer om haar op te halen, maar de pleegouders willen haar niet meegeven en ‘Anneke’ wil ook niet opnieuw naar een onbekende toekomst. Anneke probeert haar verleden weg te stoppen, maar vaak lukt dat niet, wat later voor veel problemen zorgt. Toch zal ze een keer de waarheid onder ogen moeten zien. Dit boek is een vereenvoudigde versie, met korte zinnen en eenvoudige woorden, van de gelijknamige roman. In tegenstelling tot het oorspronkelijke werk wordt het verhaal hier chronologisch verteld, omdat dat makkelijker leest voor mensen met leesproblemen. Toch komen historische context en psychologische implicaties goed tot hun recht.
De experimenten
Charlie gaat zeer tegen haar zin haar stiefmoeder Alma verzorgen, die 96 jaar is en op sterven ligt. Ze heeft haar vijftig jaar niet gezien: ze was van huis weggelopen omdat ze het leven met haar stiefmoeder niet meer kon volhouden: de kleineringen, de dwang en de alles verstikkende liefde werden haar te veel. In de intimiteit van het noodgedwongen samenzijn vertelt Alma voor de eerste keer van de gruwelen die zij heeft ondergaan in concentratiekamp Auschwitz in de Tweede Wereldoorlog. Dit werpt een ander licht op de relatie dader-slachtoffer: Charlie leert begrijpen vanuit welke motieven haar stiefmoeder vroeger gehandeld heeft bij haar opvoeding. Ze wordt hierbij geholpen door haar dochter Sofia die als therapeut probeert te bemiddelen. Een hoofdstuk uit het heden wordt steeds afgewisseld met het verleden, waarin beurtelings zowel de jeugdjaren van Charlie als het verleden van Alma verteld worden. Het einde blijft open: het is aan de lezer om te bepalen hoe het verder gaat. Een goed geschreven roman in eenvoudige taal; de lezer moet zich echter wapenen tegen de Auschwitz-ervaringen.
De terugkeer
Twintig jaar geleden koos Gerrit voor de dood als uitweg uit zijn depressies. Hij liet zijn vrouw en twee jonge kinderen achter. Nu zit dochter Jennie met vragen en herinneringen. Ze gelooft niet dat haar vader zelfmoord pleegde. Zoon Max leeft met een onderdrukt trauma over het leven met een depressieve vader, zijn dood en de zorg voor hun moeder. Het gewroet van zijn zus haalt zijn leven overhoop. Ondertussen begint moeder te dementeren en wil Jennie haast maken om nog antwoorden te krijgen. Vader Gerrit kijkt toe en vindt er zelf ook wat van, maar niemand, behalve de lezer, hoort hem. Prachtig geconstrueerde roman over verlies, trauma en wat depressie en de dood doen met een gezin. Met soms bijna staccato geschreven situaties en gedachten wordt het gezin beschreven. Het laat zien hoe herinneringen door de tijd worden aangetast en hoe ieder gezinslid de gaten op eigen wijze invult. De overleden vader heeft ook een stem, wat zorgt voor een apart perspectief. Eerder werk van de schrijfster (1972) werd bekroond met de Frans Kellendonk-prijs en stond op de shortlist van de Libris-literatuurprijs.
De waarheden van mijn moeder
Een Noorse vrouw van middelbare leeftijd heeft een succesvolle carrière opgebouwd als kunstenaar in de Verenigde Staten, maar is door de aard van haar werk van haar ouders vervreemd geraakt. Dertig jaar later keert ze terug naar Noorwegen, in de hoop om terug te vinden waar ze naar verlangt.
Mevrouw mijn moeder
In deze roman beschrijft Yvonne Keuls (1931) haar Indische afkomst, de repatriëring naar Nederland en de aanpassingsproblemen hier. Maar vooral is het een beschrijving van haar moeder. Deze vrouw, zeer koppig, maar ook fantasierijk, vertelt de mooiste verhalen over Indonesië, haar afkomst en al of niet verzonnen familiebelevenissen. Maar ook aan het vasthouden aan gewoontes en normen van Indië wordt aandacht geschonken. De schrijfster vertelt met heel veel humor, maar ook vol liefde over haar verhouding met haar moeder. Ook de langzame aftakeling van haar moeder wordt door de schrijfster op een ontroerende manier verhaald. De verhalen van en over haar moeder zijn juweeltjes van vertelkunst.
Haar goede hand
Melanie Krijger, ver in de tachtig en wat vergeetachtig, kreeg in Nederlands-Indië als peuter polio, waarna ze haar ‘goede’, rechterhand niet meer zo goed kon gebruiken. Maar, zoals haar kinderen later merkten, wist ze hen met haar ‘losse’ linkerhand ook tot de orde te roepen, al was dat vaak onredelijk. In 1950 repatrieerden ze naar Nederland. Vanuit de optiek van haar dochter, met wie ze mede door haar temperamentvolle karakter in een soort haat-liefdeverhouding leeft, wordt in de vorm van flashbacks hun leven beschreven. Van de hand van schrijfster (en o.a. schilderes en filmmaker) Marion Bloem (1952) verschenen zo’n dertigtal titels. Ze brak in 1983 door met ‘Geen gewoon Indisch meisje’* (verfilmd en op toneel gebracht), waarop deze nieuwe roman 'Haar goede hand' het langverwachte vervolg is. Ze modelleerde Melanie eerlijk, maar vol respect naar haar eigen moeder. Het is een prachtige, boeiende, openhartige roman geworden, geschreven in een heldere stijl, die erom vraagt om ook ‘Geen gewoon Indisch meisje’ te (her)lezen. Een aanrader.