Toen ik je zag

Anja Verver, ooit geroemd actrice, heeft psychische problemen en moeite met dagelijkse activiteiten. Doordat ze nauwelijks voor zichzelf kan zorgen, woont haar dochter uit veiligheidsredenen bij haar ex Evert en zijn nieuwe vriendin. Zij zoeken een manier waarop Anja toch haar dochter kan blijven zien. Allemaal hebben ze contact met verschillende hulpinstanties die hen leiden van het kastje naar de muur en meer bezig zijn met afspraken maken en schema’s opstellen dan dat ze met oplossingen komen. We lezen Anja’s verhaal in door haar ingesproken memo’s aan haar behandelaar. Deze worden afgewisseld met de uitwisselingen van Evert en zijn vriendin met de instanties. Een pijnlijke vertelling over de durende zoektocht naar beterschap. Beterschap in communicatie, ziekte en relatie. Door de verschillende standpunten, de open, eenvoudige en emotionele schrijfstijl komt het schrijnende verhaal goed tot zijn recht. Autobiografische roman van BNG Nieuwe Literatuurprijs winnaar. Mersbergen (1972) won in die prijs in 2011 voor ‘Naar de overkant van de nacht’.

In oktober 2008 verscheen van Catherine Keyl "Catherine & Friends, over eten & emotie". In dat boek interviewde zij negentien bekende Nederlanders over hun herinneringen aan het het eten in hun jeugd, hun eetgewoonten, wat ze het liefst eten en zij vroeg hen een recept te geven. Uit die negentien geïnterviewden werden er voor dit boekje voor mensen die moeite hebben met lezen, tien gekozen onder wie Joop Braakhekke, Danny de Munck, Sonja Bakker en Gerda Havertong. De interviews zijn ingekort en herschreven in heel eenvoudige taal, net als de recepten. Dat zijn dezelfde als in "Catherine & Friends", maar weer versimpeld wat tekst en aanwijzingen betreft, al is het recept van Catherine zelf, Cocquilles met Noilly Prat, tamelijk exclusief vergeleken bij de overige recepten voor 2, 4 of 6 personen die wel algemeen verkrijgbare en betaalbare ingrediënten bevatten. Eenvoudige pocketuitgave met als omslag een collage van portretfoto's van de tien Bekende Nederlanders in kleur. Bij elk interview dezelfde foto, nu in zwart-wit; de receptfoto¿s vervielen. Duidelijke schreefloze letter, overzichtelijke lay-out. Voorin een inhoudsopgave, geen receptenregister. - Voorzien van het keurmerk Makkelijk Lezen.

Met het afscheid van haar moeder, die zichzelf op 61-jarige leeftijd doodde, is voor haar dochter de noodzaak geboren het complexe, in raadselen gehulde verleden van haar moeder te ontrafelen. Ooit was haar moeder, die opgroeide in een kinderrijk en ogenschijnlijk gelukkig gezin, een veelbelovend kindsterretje. Vanaf het moment dat zich binnen dat gezin tragische maar onbespreekbare gebeurtenissen aandienen, ontwikkelt zij zich tot een breekbare, introverte, ontroostbare vrouw. Met een schrijnend gevoel van onmacht moet de dochter aanzien hoe de neergang zich voltrekt aan haar moeder, die lijdt aan een ernstige psychische stoornis. Autobiografische roman van de Franse auteur (1966), die onder het pseudoniem Lou Delvig debuteerde met 'Jours sans faim' (2001), waarnaar ze in haar jongste, veelvuldige bekroonde roman verwijst. Met de nodige prudentie en in een geserreerde stijl richt de dochter een indrukwekkend monument op voor haar moeder, dat in de fraaie Nederlandse vertaling voor een breed publiek toegankelijk is. Met enkele verklarende noten.

Lea heeft een prettig, rustig luxe leventje, tot ze zwanger wordt. Een baby is niet echt haar grote wens. De bevalling is zwaarder dan verwacht. Daardoor raakt zij in een postnatale depressie. Ook het onverwerkte verdriet van haar vaders leven en dood speelt een belangrijke rol. Met professionele hulp krijgt ze de kans om haar gezondheid en leven weer op de rails te krijgen. Knap om een moeilijk onderwerp toegankelijk te maken door gewone, eenvoudige taal en toch een vloeiend geheel te houden met voldoende spanning om door te lezen. Korte zinnen en hoofdstukken houden het overzichtelijk voor de doelgroep: mensen die moeite hebben met moeilijke taal. Door het onderwerp meer geschikt voor vrouwen die er zeker ook veel stof tot praten uit kunnen halen. Bewerking in zeer eenvoudig Nederlands van de roman uit 2000 van Heleen van Royen. Deel uit de serie Leeslicht. Op de voorzijde een foto uit de verfilming met Carice van Houten in de hoofdrol. Duidelijke druk.

In 2015 kreeg Martine Bijl (1948-2019), op dat moment presentator van 'Heel Holland bakt', een hersenbloeding. Later kwam daar een depressie bovenop. Tegenover de ontreddering, uitputting en wanhoop bleven haar geest en geestkracht overeind. Korte verhaaltjes, eerlijk, openhartig, boordevol taalspel. Een van de clichés waarvan ze zelf vast zou gruwen – ‘ziekte kan ook een verrijking zijn’ – is toch wel van toepassing. Ze schrijft over wie ze als gezonde vrouw was. Tevreden over zichzelf, zonder een goed oog voor verlies en rouw in haar omgeving en het belang van liefdevolle zorg. Met haar treffende woordkeuze, intelligente waarnemingsvermogen en ongebroken humor schreef ze een boek dat inzicht biedt in de wereld van de ‘hersengeletselden’ onder ons, zonder dat het verstikkend is. Een hoogtepunt is het verhaal over de valklas, waarin patiënten leren hoe ze moeten vallen áls ze vallen. Bijl beschrijft zowel hilarisch als met mededogen hoe verschillend ze dat allemaal doen. En zij: ‘Ikzelf ging gewoon een beetje raar en bangig op mijn kont zitten’. Voor een breed publiek, een opkikker voor zieken en naasten. Winnaar NS Publieksprijs 2019..

Essay over de moeder van de auteur en haar emancipatiestrijd. Ze werd geboren in het Turkse dorp Baltas. Door haar huwelijk belandt ze in de jaren tachtig in de Amsterdamse Bijlmermeer (Nederland), waar ze ten tijde van deze publicatie nog altijd woont en werkt. Het essay verscheen in het kader van de boekenweek 2019.

Na Kristallnacht 1938 besluiten de joodse ouders van Hannelore Klein uit Berlijn te emigreren. Met veel moeite krijgen ze een visum voor Cuba en vertrekken op 13 mei 1939, maar bij aankomst weigert Cuba de 937 joodse passagiers op te nemen. Als na wekenlang onderhandelen het schip moet terugkeren naar Europa, willen Frankrijk, België, Engeland en Nederland mensen opnemen. Het gezin Klein komt eerst terecht in Amsterdam, maar na de Duitse bezetting in Westerbork, tot juli 1942 vluchtelingenkamp voor Duitse joden dat valt onder Justitie. Daarna wordt het een nazi-kamp en vanaf 14 juli 1942 vinden er de beruchte dinsdagtransporten naar de vernietigingskampen plaats. Het gezin Klein gaat naar Auschwitz, Hannelore overleeft als enige. De auteur (1927-2015) schreef haar herinneringen in 1990 op om er vanaf te zijn, niet voor publicatie. Nu zijn ze gelukkig postuum alsnog uitgegeven. Goed geredigeerd, van noten, nawoord en familiefoto's voorzien door haar zoon, schrijver Arnon Grunberg, is dit boek moedig, ontroerend en belangrijk.